અવકાશમાં આજે ઇસરો રચશે વધુ એક ઇતિહાસ, પહેલા સૂર્ય મિશન આદિત્ય એલ-1 પર સૌથી મોટી ખુશખબર
ચંદ્ર પર ઉતર્યા બાદ ભારત વધુ એક ઈતિહાસ રચવાની ખૂબ નજીક છે. ,ઇસરોનું સૂર્ય મિશન પર નિકળેલું આદિત્ય એલ-1, , શનિવારે સાંજે 4 વાગ્યે તેના ગંતવ્ય લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ-1 (L1) પર પહોંચશે અને તેને અંતિમ ભ્રમણકક્ષામાં મૂકવામાં આવશે. અહીં આદિત્ય 2 વર્ષ સુધી સૂર્યનો અભ્યાસ કરશે અને મહત્વપૂર્ણ ડેટા એકત્રિત કરશે. ભારતનું આ પ્રથમ સૂર્ય અભ્યાસ મિશન 2 સપ્ટેમ્બરના રોજ ISRO દ્વારા લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું.
-- અહીં હાજર પદાર્થ સૂર્ય કે પૃથ્વીના ગુરુત્વાકર્ષણમાં ફસાઈ નથી શકતો :- L-1 બિંદુની આજુબાજુનો વિસ્તાર હેલો ઓર્બિટ તરીકે ઓળખાય છે, જે સૂર્ય-પૃથ્વી પ્રણાલીના પાંચ સ્થાનોમાંથી એક છે જ્યાં બે શરીરની ગુરુત્વાકર્ષણ અસરો સંતુલનમાં હોય છે. વ્યાપક રીતે કહીએ તો, આ તે સ્થાનો છે જ્યાં બંને શરીરના ગુરુત્વાકર્ષણ બળો એકબીજાને સંતુલિત કરે છે. પૃથ્વી અને સૂર્યની વચ્ચે આ પાંચ સ્થાનો પર સ્થિરતા છે, જેના કારણે અહીં હાજર પદાર્થ સૂર્ય કે પૃથ્વીના ગુરુત્વાકર્ષણમાં ફસાઈ નથી શકતો.
-- પૃથ્વીથી લગભગ 15 લાખ કિલોમીટર દૂર :- L-1 બિંદુ પૃથ્વીથી લગભગ 15 લાખ કિલોમીટર દૂર છે. આ પૃથ્વી અને સૂર્ય વચ્ચેના કુલ અંતરના માત્ર 1 ટકા છે. પૃથ્વી અને સૂર્ય વચ્ચે કુલ અંતર 14.96 કરોડ કિલોમીટર છે.
-- આવો પ્રથમ પ્રયાસ :- ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ એસ્ટ્રોફિઝિક્સના ડાયરેક્ટર અન્નપૂર્ણિ સુબ્રમણ્યમના જણાવ્યા અનુસાર, અંતિમ ભ્રમણકક્ષામાં પહોંચવું ખૂબ જ પડકારજનક છે અને આ પહેલીવાર છે જ્યારે ISRO આવો પ્રયાસ કરી રહ્યું છે. તે જ સમયે, સૌર ભૌતિકશાસ્ત્રી અને આદિત્ય L-1 મિશનની સ્પેસ વેધર અને મોનિટરિંગ કમિટીના અધ્યક્ષ દિવ્યેન્દુ નંદી કહે છે કે અવકાશયાનની ગતિ અને માર્ગને બદલવા માટે થ્રસ્ટર્સનું સચોટ ફાયરિંગ હોવું ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે. કારણ કે, જો પ્રથમ પ્રયાસમાં ઇચ્છિત ભ્રમણકક્ષા પ્રાપ્ત ન થાય, તો પછીના સુધારાઓ માટે બહુવિધ થ્રસ્ટર ફાયરિંગની જરૂર પડશે.
-- દુનિયા આતુરતાથી જોઈ રહી છે :- ISROના મિશનને સમગ્ર વિશ્વમાં ઉત્સુકતાથી જોવામાં આવી રહ્યું છે, કારણ કે તેના સાત પેલોડ્સ સૌર ઘટનાઓનો વ્યાપક અભ્યાસ કરશે અને વૈશ્વિક વૈજ્ઞાનિક સમુદાયને ડેટા પ્રદાન કરશે, જે બધાને સૂર્યના કિરણોત્સર્ગ, કણો અને ચુંબકીય ક્ષેત્રોનો અભ્યાસ કરવા સક્ષમ બનાવશે. અવકાશયાન એક કોરોનોગ્રાફ વહન કરે છે, જે વૈજ્ઞાનિકોને સૂર્યની સપાટીની ખૂબ નજીકથી અવલોકન કરવાની મંજૂરી આપશે અને ડેટા પ્રદાન કરશે જે નાસા અને યુરોપિયન સ્પેસ એજન્સીના સૌર અને હેલિઓસ્ફેરિક ઓબ્ઝર્વેટરી (SOHO) મિશનના ડેટાને પૂરક બનાવે છે. કારણ કે, આદિત્ય એલ-1 તેના સ્થાન પર સ્થિત એકમાત્ર વેધશાળા છે.
-- અંતિમ પડાવ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે :- ઇસરોના ચીફ એસ.સોમનાથે કહ્યું કે તે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે કે આદિત્ય એલ-1 તેની 15 લાખ કિમીની લાંબી મુસાફરીના છેલ્લા તબક્કામાં પહોંચી ચૂક્યું છે. આદિત્ય શનિવારે સાંજે પોતાના ગંતવ્ય સ્થાને પહોંચશે. થ્રસ્ટર્સની મદદથી, આદિત્ય એલ-1ને હેલો ઓરબિટની ભ્રમણકક્ષામાં મૂકવામાં આવશે, જેથી સૂર્યને વિવિધ ખૂણાઓથી જોઈ શકાય. એલ-1 પોઈન્ટ પર રહેવાથી તે પૃથ્વી સાથે સતત સંપર્કમાં રહેશે.
