થેલેસેમિયાના દર્દીઓએ શું ખાવું જોઈએ અને શું ટાળવું જોઈએ
બુલેટિન ઇન્ડિયા : થેલેસેમિયા એક એવો રોગ છે જેમાં લોહીમાં હિમોગ્લોબીનની ઉણપ હોય છે. જેના કારણે સ્વાસ્થ્ય સંબંધિત અનેક સમસ્યાઓનો સામનો કરવો પડે છે. હિમોગ્લોબિનની ઉણપ પણ એનિમિયા અને થાકનું કારણ બને છે. આ રોગથી પીડિત લોકોને વારંવાર લોહી ચઢાવવાની જરૂર પડે છે. થાક અને નબળાઈની સાથે હાડકામાં દુખાવો અને ત્વચા પીળી પડવા જેવી સમસ્યાઓ પણ જોવા મળે છે. આ રોગમાં દર્દીઓએ જીવનશૈલીમાં કેટલાક મહત્વપૂર્ણ ફેરફારો સાથે તેમના આહાર પર ધ્યાન આપવાની જરૂર છે. ચાલો જાણીએ કે થેલેસેમિયાના દર્દીઓ માટે યોગ્ય ખોરાક કયો છે અને કઈ વસ્તુઓ ટાળવી જોઈએ. મલય નંદી, ગ્રુપ ડાયરેક્ટર, હેમેટો મેડિકલ ઓન્કોલોજી, યથાર્થ સુપર સ્પેશિયાલિટી, કહે છે, 'થેલેસેમિયાના દર્દીઓએ તેમના આહારમાં આયર્નયુક્ત ખોરાકનો સમાવેશ કરવો જોઈએ, જે શરીરમાં હિમોગ્લોબિન વધારવામાં મદદ કરે છે. તે આયર્નની ઉણપને પણ પૂરી કરે છે, પરંતુ તેને વધારે ન કરવું જોઈએ. કારણ કે આયર્નની સપ્લાય બ્લડ ટ્રાન્સફ્યુઝન દ્વારા પણ થાય છે. પાલક, સફરજન, કિસમિસ, બીટરૂટ, દાડમ, અંજીર અને બદામ આયર્નના ઉત્તમ સ્ત્રોત છે. ડૉક્ટરની સલાહ લીધા પછી તમે આયર્ન સપ્લિમેન્ટ્સ પણ લઈ શકો છો.
ડો. સત્ય પ્રકાશ યાદવે, ડાયરેક્ટર બોન મેરો ટ્રાન્સપ્લાન્ટ, મેદાંતા, ગુરુગ્રામ જણાવ્યું હતું કે, 'થેલેસેમિયાના દર્દીઓએ લાલ માંસ, માછલી, લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજી જેવી કેટલીક ખાદ્ય વસ્તુઓનું મર્યાદિત માત્રામાં સેવન કરવું જોઈએ. ઉપરાંત, કોઈએ ડૉક્ટરની સલાહ લીધા વિના આયર્ન સપ્લિમેન્ટ્સ ન લેવા જોઈએ, કારણ કે વધુ આયર્ન જટિલતાઓનું કારણ બની શકે છે. વિટામિન સીથી ભરપૂર ખોરાક આયર્નનું શોષણ વધારવાનું કામ કરે છે, જ્યારે કેલ્શિયમ અને કેફીનથી ભરપૂર ખોરાક તેને ઘટાડવાનું કામ કરે છે. થેલેસેમિયાના દર્દીઓએ પ્રોસેસ્ડ ફૂડ અને આલ્કોહોલથી પણ દૂર રહેવું જોઈએ.
થેલેસેમિયાના કિસ્સામાં, દર્દીએ તેના આહારમાં ફોલિક એસિડ સમૃદ્ધ ખોરાકની માત્રા વધારવી જોઈએ. વટાણા, પિઅર, પાલક, અનાનસ, બીટરૂટ, કેળા અને કઠોળમાં ફોલિક એસિડ ભરપૂર માત્રામાં હોય છે. જે શરીરમાં નવા બ્લડ સેલ્સ બનાવવામાં મદદ કરે છે વિટામિન B12થી ભરપૂર ખોરાકનું સેવન થેલેસેમિયાના દર્દીઓ માટે પણ ખૂબ જ ફાયદાકારક છે. આ માટે ડેરી ઉત્પાદનો અને લીલા પાંદડાવાળા શાકભાજીનું સેવન કરો. શાકભાજીને સારી રીતે રાંધ્યા પછી જ ખાઓ. ખાટાં ફળોમાં વિટામિન સી મોટી માત્રામાં જોવા મળે છે. આ માટે નારંગી, કીવી, લીંબુ, કેપ્સિકમ અને સ્ટ્રોબેરી વગેરેને તમારા આહારનો ભાગ બનાવો. ડૉ. ઇન્દ્રપ્રસ્થ એપોલો હોસ્પિટલના પીડિયાટ્રિક હેમેટોલોજી અને ઓન્કોલોજીના સિનિયર કન્સલ્ટન્ટ અમિતા મહાજન કહે છે, 'થેલેસેમિયાના દર્દીઓને કોઈ ખાસ આહારની જરૂર હોતી નથી. તેઓ સામાન્ય સ્વસ્થ અને સંતુલિત આહાર લઈને સ્વસ્થ રહી શકે છે.
