બિહારમાં જાતિગત સમીકરણ ચૂંટણીમાં મોખરે, NDAમાં દરેક પાર્ટીને અલગ-અલગ જાતિની વોટબેંકને સાધવાની જવાબદારી ?
બિહારમાં જીતની ખાતરી આપવાના માર્ગમાં પક્ષો અને ગઠબંધન માટે સૌથી મોટો કોયડો જાતિ સમીકરણો છે. છેલ્લા સાડા ત્રણ દાયકાનો ઈતિહાસ એવો રહ્યો છે કે જે કોઈ તેમાં નિપુણતા મેળવવામાં સફળ રહ્યો, તેના હાથમાં જીતની ચાવી રહી છે.. આ સત્યનો અહેસાસ કરીને, ભાજપના નેતૃત્વ હેઠળના એનડીએએ તેના સાથી પક્ષોને વિવિધ જાતિઓ અને વર્ગોને સાધવાની જવાબદારી સોંપી હોવાનું માનવામાં આવી રહ્યું છે.
---બિહારમાં ભાજપ દ્વારા સવર્ણો તેમજ યાદવ સમુદાયની વોટબેંકને રીઝવવાનો પ્રયાસ---
જ્ઞાતિના સમીકરણને ઉકેલવાની રણનીતિ ટિકિટની વહેંચણીમાં પણ સ્પષ્ટ દેખાઈ રહી છે.ભાજપ, જેડીયુ, એચએએમ અને આરએલએમએ અત્યાર સુધીમાં 40 લોકસભા બેઠકો ધરાવતા બિહારમાં 35 ઉમેદવારો જાહેર કર્યા છે. આમાં ભાજપે સવર્ણો અને પછાતમાં યાદવ સમુદાયને પ્રાથમિકતા આપી હોવાનું સ્પષ્ટ દેખાઇ રહ્યું છે.. નીતિશ કુમારની આગેવાની હેઠળની જેડીયુએ તેની 16 બેઠકોમાંથી 11 બેઠકો પછાત વર્ગ (ઓબીસી 6, અત્યંત પછાત 5), લઘુમતી અને મહાદલિતને એક-એક બેઠક આપી છે.
---NDAમાં ટિકીટ મેળવનારાઓમાં 18 ઓબીસી, 14 જનરલ ઉમેદવાર---
ગયા બેઠક પર મહાદલિત સમુદાયના જીતનરામ માંઝી ઉમેદવાર હશે, જ્યારે કુશવાહા સમુદાયના ઉપેન્દ્ર કુશવાહા કરકટ બેઠક પર ઉમેદવાર હશે. એલજેપી પ્રમુખ ચિરાગ પાસવાને તેમની પાંચ બેઠકો માટે ઉમેદવારો જાહેર કર્યા નથી. જો કે, ત્રણ એસસી બેઠકોનો તેમનો હિસ્સો અનામત છે. દલિત ઉમેદવાર આ ચૂંટણી લડશે તે નિશ્ચિત છે. બાકીની બે બેઠકોમાંથી એક બેઠક લઘુમતી અને એક ઉન્નત વર્ગને અપાય તે નિશ્ચિત છે. આવી સ્થિતિમાં, 40 સીટોના ગણિત પર નજર કરીએ તો, એનડીએમાં ટિકિટ મેળવનારાઓમાં 18 ઉમેદવારો ઓબીસી, 14 જનરલ કેટેગરીના, 6 એસસી અને 2 લઘુમતી સમુદાયમાંથી હશે.
---જે 14 સવર્ણ ઉમેદવારો પસંદ કરાયા તેમાં રાજપૂત સમાજને પ્રાધાન્ય---
NDAએ પોતાની યાદીમાં 14 ઉચ્ચ જાતિના ઉમેદવારોને તક આપી છે. જેમાં રાજપૂત સમાજ (6 બેઠકો)ને પ્રાધાન્ય આપ્યું છે. ભાજપે આ સમુદાયના પાંચ સભ્યો અને જેડીયુએ એકને તક આપી છે. બ્રાહ્મણ સમુદાયમાંથી ભાજપે બે ઉમેદવારો, જેડીયુએ એકને તક આપી છે, ભૂમિહાર સમુદાયમાંથી ભાજપે બે ઉમેદવારો, જેડીયુએ એકને તક આપી છે, જ્યારે કાયસ્થ સમુદાયમાંથી ભાજપે એક નેતાને તક આપી છે.
---યાદવ સમુદાય પર વિશેષ ધ્યાન---
NDAની નજર રાજ્યની વસ્તીમાં પછાત જાતિઓમાં સૌથી મોટા સમુદાય યાદવ પર છે. વિપક્ષના મહાગઠબંધનનો પાયો આ યાદવ અને મુસ્લિમ સમીકરણ પર આધારિત છે.. પાર્ટીએ યાદવ પ્રભુત્વવાળી બેઠકો પર કેન્દ્રીય મંત્રી નિત્યાનંદ રાય, પૂર્વ કેન્દ્રીય મંત્રી રામકૃપાલ યાદવ અને અશોક યાદવ એમ ત્રણ ઉમેદવારોને મેદાનમાં ઉતાર્યા છે. જેડીયુએ બાંકાથી આ સમુદાયના ગિરધારી યાદવને ટિકિટ આપી છે.
---લવકુશને સંભાળવાની જવાબદારી ત્રણ ચહેરા પર છે---
બિહારમાં યાદવ પછી, સૌથી મોટો ઓબીસી સમુદાય લવકુશ (કુર્મી-કુશવાહા) છે. તેમને સંભાળવાની જવાબદારી સીએમ નીતિશ કુમાર, ડેપ્યુટી સીએમ સમ્રાટ ચૌધરી અને રાષ્ટ્રીય લોક મોરચાના વડા ઉપેન્દ્ર કુશવાહ પર છે. વ્યૂહરચનાકારો માને છે કે સીએમ પોતે કુર્મી છે અને ડેપ્યુટી સીએમ કુશવાહા સમુદાયમાંથી છે, તેથી તેનો ફાયદો NDAને મળશે
---દલિત મતો માટે ચિરાગ-માંઝ પર નજર---
રાજ્યમાં 19 ટકા દલિત મતદારો છે. તેમના સંચાલનની જવાબદારી એલજેપી ચિરાગ જૂથ અને પૂર્વ સીએમ જીતનરામ માંઝી પર છે. દલિત વોટ બેંક પર વધુ સારી પકડ હોવાને કારણે, ભાજપે ચિરાગને એલજેપીના અન્ય જૂથો કરતાં પ્રાધાન્ય આપ્યું છે, જ્યારે માંઝી, જે મહાદલિત વર્ગમાંથી આવે છે, તેમના સમુદાયમાં ખૂબ જ અવાજ ઉઠાવે છે. તેમને ગયાની અનામત બેઠક મળી છે, જ્યારે ચિરાગને પાંચમાંથી ત્રણ અનામત બેઠકો આપવામાં આવી છે.
