દેશમાં લોકોએ હવે એટીએમની મુલાકાત ઓછી કરી દીધી છે. એસબીઆઈના એક અહેવાલમાં જણાવાયું છે કે તેના બદલે ડિજિટલ ચુકવણી એકદમ લોકપ્રિય થઈ રહી છે. સાથે જ યુપીઆઈ ટ્રાન્ઝેક્શન આવી ગયા હોય તેવું લાગી રહ્યું છે.

2016માં જ્યારે દેશમાં નોટબંધીનો સામનો કરવો પડ્યો હતો, ત્યારે એટીએમ મશીનોની બહાર લાંબી કતારોએ બધાનું ધ્યાન ખેંચ્યું હતું. સાથે જ દેશને ભીમ એપના રૂપમાં યુપીઆઈની જેમ ડિજિટલ પેમેન્ટનું 'વરદાન' મળ્યું અને આજે 8 વર્ષ બાદ આ યુપીઆઈએ એટીએમને 'ફિનિશ' કરવાની સ્થિતિમાં મૂકી દીધું છે.

2016 ની નોટબંધી પછી ભારતમાં ડિજિટલ ચુકવણીને 'મોટો વેગ' મળ્યો છે. સ્ટેટ બેંક ઓફ ઇન્ડિયા (એસબીઆઇ)ના રિપોર્ટ અનુસાર, છેલ્લા આઠ વર્ષમાં એટીએમમાં આવનારા લોકોની સંખ્યામાં ઝડપથી ઘટાડો થયો છે. સાથે જ યુપીઆઈ પેમેન્ટના કારણે ટ્રાન્ઝેકશનનો ધમધમાટ શરૂ થયો છે.

લોકોની એટીએમ વિઝિટમાં 50 ટકાનો ઘટાડો

એસબીઆઇના ઇકોનોમિક રિસર્ચ રિપોર્ટ 'એસબીઆઇ ઇકોરેપ'ની લેટેસ્ટ એડિશનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે એપ્રિલ 2016માં એક ભારતીય વર્ષમાં સરેરાશ 16 વખત એટીએમની મુલાકાત લેતો હતો. જ્યારે એપ્રિલ 2023માં આ આંકડો ઘટીને માત્ર 8 ગણો થયો છે. આ દરમિયાન દેશની અંદર યુપીઆઈ પેમેન્ટ ખૂબ જ ઝડપથી વધી ગયું છે, આંકડા જાણીને તમારી આંખો ખુલી રહેશે.

b2016-17 અને 2022-23 ની વચ્ચે, યુપીઆઈ વ્યવહારો દેશમાં 'પૂર' બની ગયા. તે સમયે યુપીઆઈ દ્વારા ટ્રાન્ઝેક્શનની સંખ્યા માત્ર 1.8 કરોડ હતી, જે આજે વધીને 8,375 થઈ ગઈ છે. દેશમાં કુલ ડિજિટલ ટ્રાન્ઝેક્શનના 73 ટકા વ્યવહારો હવે માત્ર યુપીઆઈ દ્વારા જ થાય છે.

એટલું જ નહીં યુપીઆઈથી માત્ર 6,947 કરોડ રૂપિયાની લેવડદેવડ થઈ હતી. આજે તેનો આંકડો 139 લાખ કરોડ રૂપિયાને પાર કરી ગયો છે. યુપીઆઈ તરફથી ટ્રાન્ઝેક્શનમાં આ 2004 ગણો વધારો છે.

એસબીઆઈના રિસર્ચમાં એ પણ સામે આવ્યું છે કે જો યુપીઆઈ ટ્રાન્ઝેક્શનમાં 1 રૂપિયાનો વધારો થાય છે તો તેની સીધી અસર ડેબિટ કાર્ડ દ્વારા કરવામાં આવેલી ચૂકવણી પર પડે છે અને તેમાં 18 પૈસાનો ઘટાડો થાય છે.